Autorzy badania Santagati M., Scillato M., Patanè F., Aiello C., Stefani S. pt.: „Bacteriocin-producing oral streptococci and inhibition of respiratory pathogens” (2012) wywnioskowali, iż stosowanie bezpiecznych mikroorganizmów komensalnych, zdolnych do hamowania rozwoju patogenów jako rodzaju „bakterii leczniczych”, może stanowić skuteczną alternatywę dla antybiotyków w profilaktyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych.

Celem badania było scharakteryzowanie występujących w jamie ustnej bakterii pod kątem ich potencjalnego zastosowania jako probiotyków, w ramach profilaktyki i leczenia ZGDO, w tym przewlekłego i/lub ostrego zapalenia ucha środkowego.

Szczepy S. salivarius zbadano w kierunku wytwarzania bakteriocyn oraz zdolności do adhezji do komórek z linii HEp-2. Wśród szczepów S. salivarius, szczep S. salivarius 24SMB wyizolowany z wymazów z nosa, posiadał cechy na podstawie których, uznano go za odpowiedni do stosowania w charakterze potencjalnego doustnego probiotyku ze względu na wyniki oceniające jego profil bezpieczeństwa i zdolności do hamowania Streptococcus pneumoniae.

W kolejnym badaniu Santagati M. pt.: „Colonization, safety, and tolerability study of the Streptococcus salivarius 24SMBc nasal spray for its application in upper respiratory tract infections” (2015) głównym celem była ocena bezpieczeństwa i tolerancji sprayu do nosa jako urządzenia medycznego zawierającego S. salivarius 24SMBc. Ponadto, ważne było określenie zdolności kolonizacji błony śluzowej i przetrwania S. salivarius 24SMBc po aplikacji w formie sprayu do nosa. Badaniem objęto zdrowe osoby dorosłe, u których zastosowano antybiotyk przez 6 dni (w celu usunięcia flory fizjologicznej), a następnie spray zawierający S. salivarius 24SMBc podawany przez 3 dni, 4 razy dziennie, w stężeniu 109 CFU*/ml.

* CFU – jednostka tworząca kolonie bakterii

Ocena mikrobiologiczna polegała na pobraniu wymazu z małżowin nosowych po zakończeniu leczenia antybiotykiem oraz sprayem. Ponadto, zastosowano test aktywności antagonistycznej (produkcja BLIS) przeciwko S. pyogenes i S. pneumonie. Ocena kliniczna zaś, opierała się na rinolaryngoskopowej ocenie błony śluzowej nosogardzieli pod kątem koloru, budowy i obecności wydzieliny.

Wyniki badania wykazały zdolność S. salivarius 24SMBc do kolonizacji tkanek błony śluzowej gardła u 95% pacjentów już po 4 godzinach od pierwszego zastosowania sprayu, a u 55% z nich przetrwała po 6 dniach od zastosowania ostatniej dawki preparatu, utrzymując stężenie 105 CFU/ml. Bakterie S. salivarius 24SMBc wykazały silną aktywność hamującą w stosunku do szczepów S. pneumoniae i S. pyogenes, nie hamując jednocześnie fizjologicznych paciorkowców jamy ustnej. Żaden z pacjentów nie zgłosił objawów związanych z podaniem sprayu do nosa (katar, kichanie, kaszel, ból głowy) i nie stwierdzono żadnych działań niepożądanych.

Podsumowując, miejscowe stosowanie probiotyków jest innowacyjnym podejściem zarówno do profilaktyki, jak i leczenia, zwłaszcza dla dzieci z chorobami wieku dziecięcego. S. salivarius 24SMBc ma cechy, dzięki którym jest szczepem odpowiednim do stosowania w leczeniu i profilaktyce zakażeń nosa, gardła i trąbki Eustachiusza.